29 Mehefin 2015

Annwyl Carl

Ymchwiliad i dlodi tanwydd ac effeithlonrwydd ynni yng Nghymru - casgliadau

Diolch am eich ymateb dyddiedig 12 Chwefror i fy llythyr blaenorol ynghylch ymchwiliad y Pwyllgor i dlodi tanwydd ac effeithlonrwydd ynni. Mae’r Pwyllgor wedi ystyried eich ymateb a’r dystiolaeth a roddwyd iddo gan randdeiliaid, ac mae’n nodi rhai o’i gasgliadau isod.

Strategaeth Tlodi Tanwydd

Dywedodd rhanddeiliaid wrthym, er bod y dull gweithredu yn y Strategaeth yn parhau’n ddilys, nid yw rhai o’r cynlluniau y cyfeirir atynt yn bodoli bellach. Rydym yn credu ei bod yn bwysig bod y Strategaeth mor gyfredol â phosibl, ac y dylai nodi’r cynlluniau diweddaraf. Felly, er ein bod yn nodi nad oes gennych ddim cynlluniau buan i adolygu’r Strategaeth, rydym yn falch y byddwch yn ystyried y mater hwn. Rydym yn bwriadu parhau i adolygu’r mater fel rhan o’n gwaith craffu parhaus ar eich adran.

Grŵp Cynghori’r Gweinidog ar Dlodi Tanwydd

Roedd y dystiolaeth gan randdeiliaid o blaid cefnogi ailsefydlu Grŵp Cynghori’r Gweinidog yn amlwg, ac felly rydym yn siomedig â’ch penderfyniad i beidio â gwneud hynny.

Nodwn fod cynrychiolwyr o ran tlodi tanwydd wedi’u cynnwys fel aelodau o’r Grŵp Cynghori Allanol ar Drechu Tlodi, fodd bynnag, rydym yn bryderus na fydd tlodi tanwydd yn cael digon o amlygrwydd fel rhan o’r grŵp cynghori ehangach ar dlodi, yn enwedig gyda dim ond un cynrychiolydd o’r maes penodol hwn.

Yn ychwanegol at ei brif ddiben, sef cynghori Llywodraeth Cymru, dywedodd rhanddeiliaid wrthym fod y grŵp hefyd yn cynnig cyfle pwysig i’r sector gwirfoddol, cyrff hawliau defnyddwyr a chwmnïau ynni drafod materion penodol sy’n ymwneud â thlodi tanwydd.

Wrth nodi eich safbwynt o ran adfer y grŵp, rydym yn argymell y dylai Llywodraeth Cymru hwyluso fforwm blynyddol, o leiaf, ar gyfer pawb sydd â diddordeb, a rhanddeiliaid, i drafod materion sy’n gysylltiedig â chamau i fynd i’r afael â thlodi tanwydd a gwella effeithlonrwydd ynni yng Nghymru.

Strategaeth effeithlonrwydd ynni

Nodwn fwriad Llywodraeth Cymru i gyflwyno strategaeth effeithlonrwydd ynni newydd, a chroesawn eich ymrwymiad i hyn. Byddwch yn cofio, yn fy llythyr blaenorol, dywedais fod cwmnïau ynni, cymdeithasau tai a NEA Cymru i gyd wedi galw am well cydgysylltu rhwng Llywodraeth Cymru a chynlluniau ar draws y DU, fel Rhwymedigaeth y Cwmnïau Ynni (ECO).

Rydym yn edrych ymlaen at weld y strategaeth arfaethedig pan fydd ar gael, ac rydym yn argymell y dylai’r Strategaeth hon nodi sut y bydd y cydgysylltiad rhwng cynlluniau yn cael ei wella.

Cynlluniau Effeithlonrwydd Ynni

Fel y nodwyd yn ein llythyr blaenorol atoch, rydym yn croesawu ymrwymiad parhaus Llywodraeth Cymru i gyflawni ei gynlluniau effeithlonrwydd ynni. Nodwn eich ymateb i’r gwelliannau a awgrymwyd i Nyth, ac Arbed, a gyflwynwyd i’r Pwyllgor gan randdeiliaid, a gobeithio y bydd y rhain yn cael eu hystyried wrth i’r rhaglenni hyn gael eu gwerthuso’n barhaus. Nodwn farn Llywodraeth Cymru fod y cynlluniau presennol wedi bod yn effeithiol wrth fynd i’r afael ag effeithlonrwydd ynni mewn ardaloedd gwledig, ond croesawn eich ymrwymiad i adolygu hyn, er mwyn edrych a oes modd gwneud rhagor o welliannau. O ystyried nifer y rhanddeiliaid a ddywedodd wrthym y gellid darparu’r rhaglenni yn well mewn ardaloedd gwledig, credwn fod yr ymrwymiad hwn i barhau i adolygu’r cynlluniau yn bwysig, a byddwn yn ddiolchgar pe bai modd i chi ddiweddaru’r Pwyllgor am unrhyw gynnydd a wneir yn hyn o beth.

Fel y gwyddoch, roeddem yn pryderu o glywed gan randdeiliaid am yr effeithiau y gallai’r newidiadau i Rwymedigaeth y Cwmnïau Ynni (ECO) eu cael yng Nghymru. Rydym yn croesawu’r sylwadau a gyflwynwyd gan eich rhagflaenydd i Lywodraeth y DU am y newidiadau hyn, a’r trafodaethau a gafodd eich swyddogion gyda’r cwmnïau ynni ynglŷn â chyflwyno Rhwymedigaeth y Cwmnïau Ynni yng Nghymru. Gobeithiwn y bydd trafodaethau a sylwadau o’r fath yn parhau yn y dyfodol, er mwyn sicrhau bod cwsmeriaid yng Nghymru yn cael y budd gorau posibl o Rwymedigaeth y Cwmnïau Ynni.

Data

Roeddem yn falch o nodi, yn eich ymateb, fod Llywodraeth Cymru yn bwriadu cyhoeddi data newydd ar dlodi tanwydd, ac o nodi’ch ymrwymiad i ariannu ymchwilydd arbenigol i weithio ym maes data ar gyflwr tai.

Byddem yn ddiolchgar pe bai modd i chi roi gwybod i ni am y cynnydd a wneir i weithredu hyn, ac am unrhyw ganfyddiadau a wneir fel rhan o’r prosiect.

Dyled Tanwydd

Er ein bod yn cydnabod bod rhywfaint o gynnydd wedi’i wneud o ran lleihau dyled tanwydd yng Nghymru, rydym yn pryderu bod y cynnydd yn parhau’n araf, ac nad ydyw i’w weld yn gyffredin. Cododd rhanddeiliaid y mater o dlodi tanwydd mewn ardaloedd gwledig fel maes pryder sylweddol.

Gofynnwn i chi barhau i graffu ar lefel y ddyled tanwydd yng Nghymru, yn enwedig mewn ardaloedd gwledig, a gobeithiwn weld rhagor o gynnydd o ran gostwng y lefelau hyn.

Rydym yn croesawu’r camau a gymerwyd hyd yma, gan y cwmnïau ynni, i gefnogi cwsmeriaid yng Nghymru sydd mewn dyled tanwydd, ond rydym yn parhau’n bryderus bod rhagor o ddyled tanwydd yng Nghymru o’i gymharu â Lloegr a’r Alban. Roeddem hefyd yn bryderus o glywed am y problemau a’r cyfyngiadau y gall cwsmeriaid ar fesuryddion talu ymlaen llaw eu hwynebu’n barhaus.

Roeddem yn falch o glywed, yn ystod ein sesiwn graffu gyda chi ar 4 Mawrth, y byddech yn trefnu i gwrdd â’r chwe phrif gwmni ynni fel mater o frys.

Rydym yn argymell, yn ystod y cyfarfod hwnnw, eich bod yn nodi wrthynt rai o’r materion pwysig a gododd yn ystod ein hymchwiliad, gan gynnwys:

- eu polisïau o ran ymdrin â chwsmeriaid mewn dyled tanwydd;

- eu polisïau o ran asesu pa mor addas yw gosod mesuryddion talu ymlaen llaw ar gyfer cwsmeriaid sy’n agored i niwed;

- y rhwystrau y mae cwsmeriaid sydd â mesuryddion talu ymlaen llaw, ac sydd am newid i ffyrdd eraill o dalu, yn eu hwynebu; a

- chyflwyno mesuryddion deallus yng Nghymru.

Byddem yn ddiolchgar pe bai modd i chi ddiweddaru’r Pwyllgor am ganlyniadau’r trafodaethau hyn.

Diogelu Defnyddwyr

Yn ein sesiynau craffu diweddar gyda chi, rydym wedi codi materion diogelu defnyddwyr rhag cynlluniau effeithlonrwydd ynni twyllodrus, a darparu cyngor a chymorth dibynadwy. Felly, rydym yn croesawu’r ymrwymiad a wnaed gennych i sefydlu cynllun Cymru Effeithlon, ac edrychwn ymlaen at adolygu llwyddiant y gwasanaeth hwn wrth iddo ddatblygu.

Mae tlodi tanwydd ac effeithlonrwydd ynni o ddiddordeb mawr i’r Pwyllgor, a byddwn yn parhau i fonitro’r cynnydd a wneir yn y meysydd hyn, gan gynnwys drwy sesiynau craffu cyffredinol gyda’r Gweinidog.

Yn gywir

$Description: P:\OPO\Committees\Committees (2011-2016)\Env & Sustainability\Correspondence\Chair's correspondence\Alun Ffred Jones sig.jpg$

Alun Ffred Jones AC

Cadeirydd y Pwyllgor Amgylchedd a Chynaliadwyedd